Bal ile ilgili olarak yanlış bilinenlerden en önemlisi kristalleşme üzerine olanıdır diyebiliriz. Kristalleşen bir bal görüldüğünde balın kalitesiz olduğu, içine şeker katıldığı, şekerlendiği, bozulduğu gibi fikirlere kapılır insanlar. Oysa ki son derece yanlış bilinen bir şeydir bu.
Bal Neden Kristalleşir?
Balın kristalleşmesi sanılanın aksine doğal bir oluşum aslında. İçine herhangi bir yabancı madde katılmasıyla, bozulmasıyla alakalı değil yani. Hatta daha ileri bir iddia ile söylersek kristalleşmeyen balın doğallığı tartışılır diyebiliriz.
Kristalleşme ile ilgili birkaç etken bulunuyor. Arıların hangi çiçeklerden nektar aldığı bu etkenlerden biri. Lavanta, hayıt, püren, narenciye, kekik gibi bitkiler bu konuda belirleyici olabiliyor. Diğer yandan balın içerisinde bulunan protein, şeker, enzim, mineral maddelerinin yoğunluğu da balın kristalizasyonu için önemli bir nokta. Fakat en önemlisi fruktoz ve glukoz dengesinden kaynaklanıyor. Genel olarak bu iki basit şeker türü konsantrasyonu ve balın içerisindeki nem değerlerine göre kristalleşme şekilleniyor.
Fruktoz miktarı balın içerisinde baskındır. Glukoz miktarı fruktoza yaklaştıkça kristalleşme süresi hızlanıyor. Yani her halükarda bal kristalleşecek. Önemli olan bunun ne kadar sürede gerçekleşeceği. Bu noktada bal tercih ederken içerik bilgisine, özellikle de früktoz ve glukoz değerleri ile nem değerlerine bakmak gerekiyor diye özetleyebiliriz.
Balın Kristalizasyonu Nasıl Geciktirilir?
Zaten kristalleşmeye meyilli olan bal ile ilgili yapılan en büyük yanlışlardan biri balı buzdolabında saklamak. Fruktoz ve glukoz dengesi doğru olsa bile içinde bulunan nemin daha hızlı katılaşmasını sağlayarak balı kristalleştiriyor. Onun yerine balın kristalleşmesini geciktirmek adına yapılacak şey çok basit. Balı kuru, ışık görmeyen, oda sıcaklığında olan bir yerde saklarsak kristalleşme süresini uzatabiliriz. Kovan içi sıcaklığın ortalama 35°C olduğu düşünüldüğünde balı buzdolabında saklamamak gerektiği sonucu kendiliğinden de ortaya çıkıyor aslında.
Kristalleşen Bal Nasıl Çözülür?
Kristalleşmenin çözülmesi oldukça basit bir yöntemle hallediliyor. Sıcak su dolu bir kabın içerisine bal kavanozunuzu (ya da balı nasıl bir kapta saklıyorsanız) koyarak bir süre bekletiyorsunuz. Balınız fazlaca kristalleştiyse ve hemen çözünmediyse aynı işlemi kristalleşme sorunu giderilene kadar tekrarlayabilirsiniz.
Özet olarak; balın şekerlenmesi ya da balın kristalleşmesi olarak bilinen durum balın gerçek ya da kaliteli olmaması üzerine bir çıkarım sunmuyor bize. Bu sadece balın doğal yapısal özelliklerinden kaynaklı bir durum. Engellenmesi de çözümü de yukarıda anlattığımız gibi çok basit.
Diğer yazılarımıza buradan ulaşabilirsiniz.