Blog
Balın Kökeni ve Yayılımı – Balın Tarihçesi
Ara
Geçen hafta Balın Tarihçesi başlığı altında Balın Ortaya Çıkışı konusuna bir göz atmıştık. Bu hafta balın bilinen kökeni ve dünyaya yayılmasından devam edelim istedik.
Bal, dünyanın en eski gıdalarından biri. Hem eski hem de lezzetli olan bu yiyeceği üreten arıların, yaklaşık olarak, 50 ila 25 milyon yıl önce ortaya çıktığı biliniyor. Fakat insanların arılarla karşılaşmasının ilk kanıtı yaklaşık 10.000 yıl öncesine dayanıyor. Günümüze dek gelen en eski kaynaklardan edindiğimiz bu bilgi elbette daha eski kaynakların ortaya çıkması ile daha da netleşecektir.
Balın Kökeni
Balın anavatanı olarak Asya’nın Hazar Denizi kıyıları ve Kafkaslar bölgesi gösteriliyor. Bu bölgede yer alan mağaralarda bulunan bal kalıntıları, balın bu bölgede en az 8.000 yıldır üretildiğini, kullanıldığını ya da tüketildiğini gösteriyor. Muhtemelen bu dönem içerisinde insanlar tarafından sistematik bir şekilde üretime destek yapılmış olamayacağı düşünülse de en azından kullanıldığı aşikar.
Balın aslında insanlar tarafından ilk olarak yabani kaynaklardan toplanarak tüketilmeye başlandığı düşünülüyor. Malum, arılar çiçeklerden nektar toplar ve bunu kendileri için yiyecek olarak kullanırlar. Bu nektarı fermente ederek bal üretir ve depolarlar. İnsanların bu depolama alanlarını yani kovanları tesadüfi bir şekilde bularak incelemeleri, içeriğinin tadına bakmış olmaları ve bunu beğenerek besin olarak kullanmış olmaları çok muhtemel.
Umuyoruz ki zamanla insanlığın elindeki kaynaklar artacak ve bu konu ile ilgili daha net kaynaklar ortaya çıkacaktır.
Balın Yayılımı
Lezzetli bir besin olmasından dolayı insanlar bal ile çok fazla ilgilenmişler ve dünyanın her yerine yayılmasını sağlamışlardır. Tarih boyunca önemli bir besin kaynağı ve ticaret ürünü olan bal, Antik Yunan ve Roma medeniyetlerinde önemli bir yere sahipti. Bal, bu medeniyetlerde hem besin olarak hem de ilaç olarak kullanılmış. Kullanım alanlarının genişlemesi ve üzerinde sıklıkla durduğumuz lezzetinden kaynaklı olarak da medeniyetler arasında paylaşılmış olması, balın yayılmasını sağlamış.
Arıların dünya çapında pek çok iklim türünde yaşayabiliyor olmaları; balın uzun süre bozulmadan saklanabilen bir besin olması; kolay taşınabilir, depolanabilir ve satılabilir olmasından kaynaklı yayılımı da kolaylaşmıştır.